Ελληνικά
EnglishΤο πρόγραμμα LIFE ElClimA συνέβαλε στην πραγματοποίηση ειδικής αποστολής στη Μαδαγασκάρη, η οποία αποτελεί την περιοχή διαχείμασης του Μαυροπετρίτη, με στόχο μεταξύ άλλων την καταγραφή των οικοτόπων που χρησιμοποιεί και των βασικών απειλών που αντιμετωπίζει το είδος εκεί. Μετά από πάνω από 12 χρόνια δράσης για την προστασία του είδους στο Αιγαίο είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται αποστολή στη Μαδαγασκάρη.
Ο Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae) είναι ένα γεράκι το οποίο αναπαράγεται στη Μεσόγειο θάλασσα με τις ανατολικότερες αποικίες να βρίσκονται στην Κύπρο και το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού να αναπαράγεται σε νησιά και νησίδες του Αιγαίου. Με το πέρας της αναπαραγωγικής περιόδου στα τέλη Οκτώβρη το είδος μεταναστεύει προς την Αφρική, με τελικό προορισμό τη Μαδαγασκάρη.
Το 2015 ο Θωμάς Χατζηκυριάκου, συνεργάτης της εταιρείας περιβαλλοντικών συμβούλων NCC και υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Κύπρου, βρέθηκε στη Μαδαγασκάρη, όπου πραγματοποίησε παρακολούθηση των Μαυροπετριτών σε 10 περιοχές. Σύμφωνα με στοιχεία από πομπούς GPS υψηλής ευκρίνειας που είχαν τοποθετηθεί σε άτομα του είδους στην Κύπρο οι περιοχές αυτές εκτιμήθηκε ότι χρησιμοποιούνται συστηματικά από αυτά.
Από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε προέκυψε ότι το είδος χρησιμοποιεί ανοιχτές περιοχές, με καλλιέργειες, δενδρώδεις φυτείες ή δασικές εκτάσεις με ανοίγματα. Βασικό στοιχείο για όλες τις περιοχές είναι να υπάρχουν τουλάχιστον ορισμένα μεγάλα δέντρα, τα οποία χρησιμοποιούνται συστηματικά από τους Μαυροπετρίτες. Παρατηρήθηκε ότι αν και αρχικά φτάνοντας στη Μαδαγασκάρη τα πουλιά χρησιμοποιούν περιοχές με πιο διαταραγμένα οικοσυστήματα, όπως δασικές φυτείες, αργότερα μετακινούνται πιο κοντά σε βροχοδάση, όπου και φαίνεται να τρέφονται.
Οι κίνδυνοι που απειλούν τα οικοσυστήματα αλλά και τον ίδιο τον Μαυροπετρίτη στη Μαδαγασκάρη είναι κυρίως η αλλαγή των χρήσεων γης με μετατροπή φυσικών εκτάσεων σε δασικές φυτείες ξενικών ειδών ή σε καλλιέργειες και η γενικότερη υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων. Λόγω της πολιτικής αστάθειας στη χώρα έχουν υποβαθμιστεί οι προηγούμενες προσπάθειες για προστασία φυσικών περιοχών με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εφαρμοστούν αποτελεσματικά μέτρα διαχείρισης και προστασίας για τον Μαυροπετρίτη και για τα ενδιαιτήματα που χρησιμοποιεί. Παρόλα αυτά στο πλαίσιο του προγράμματος θα υπάρξει συνεργασία με τοπικές οργανώσεις προστασίας της φύσης για τη μελέτη των περιοχών τροφοληψίας στη Μαδαγασκάρη κατά τη διάρκεια του χειμώνα και την κατάρτιση Οδηγού Ορθής Πρακτικής που θα εξειδικεύει μέτρα διαχείρισης για την εξασφάλιση ενός ευνοϊκού καθεστώτος διατήρησης του είδους και στη Μαδαγασκάρη.
Μέσα από τη μελέτη αυτή συλλέχθηκαν πολύτιμα στοιχεία για τις απειλές που αντιμετωπίζει το είδος από τον άνθρωπο και να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις τόσο από την ανθρώπινη παρέμβαση, όσο και από την κλιματική αλλαγή.
Προετοιμασία για πέρασμα πάνω από ετοιμόρροπο γεφύρι στη Μαδαγασκάρη για πρόσβαση σε απομακρυσμένη περιοχή (© Θ. Χατζηκυριάκου).
Περιοχή όπου πραγματοποιήθηκε η έρευνα.
Μαυροπετρίτης τρέφεται με έντομα πάνω από βροχοδάσος.