Ελληνικά
EnglishΟι Μαυροπετρίτες φωλιάζουν στα νησιά και τις βραχονησίδες του Αιγαίου πελάγους τον Αύγουστο, αργότερα δηλαδή από κάθε άλλο πουλί στη χώρα μας. Αυτό το κάνουν καθώς όταν οι νεοσσοί εκκολαφθούν (τέλη Αυγούστου – αρχές Σεπτέμβρη), στο Αιγαίο υπάρχει άφθονη τροφή χάρη στα εκατομμύρια μεταναστευτικά πουλιά που επιστρέφουν στην Αφρική και τα οποία αποτελούν λεία του. Τι γίνεται όμως την περίοδο πριν τη φθινοπωρινή μετανάστευση, όταν δηλαδή στο Αιγαίο η τροφή σπανίζει και οι βραχονησίδες καίγονται κάτω από τον αμείλικτο καλοκαιρινό ήλιο; Είναι απλό: Ο Μαυροπετρίτης ταξιδεύει στην ενδοχώρα όπου και ψάχνει για περιοχές πλούσιες σε μεγάλα έντομα με τα οποία και τρέφεται. Ο δεινός κυνηγός του Αιγαίου, τον υπόλοιπο χρόνο είναι κυρίως εντομοφάγος!
Δύο θηλυκοί Μαυροπετρίτες που σε ένα μήνα θα φωλιάσουν στους γκρεμούς των Αντικυθήρων παρακολουθούνται από πέρυσι το φθινόπωρο από την ομάδα των ορνιθολόγων του προγράμματος LIFE ElClimA. Η καταγραφή των διαδρομών τους γίνεται με τη βοήθεια μικρών δορυφορικών πομπών που έχουν τοποθετηθεί στην πλάτη τους. Σκοπός της έρευνας είναι να εντοπιστούν οι περιοχές τις οποίες το είδος χρησιμοποιεί ως χώρους τροφοληψίας πριν την αναπαραγωγική περίοδο. Ενώ αυτή η συνήθεια του είδους ήταν γνωστή στους ορνιθολόγους εδώ και πολλά χρόνια, είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που οι μετακινήσεις του Μαυροπετρίτη κατά την προ-αναπαραγωγική περίοδο παρακολουθούνται με τη βοήθεια της πλέον σύγχρονης τεχνολογίας. Όπως είναι αναμενόμενο, η περιπλάνηση ενός τόσο ικανού ταξιδευτή (ο Μαυροπετρίτης ξεχειμωνιάζει στη Μαδαγασκάρη) επιφυλάσσει μεγάλες συγκινήσεις σε όποιον έχει την τύχη να την παρακολουθεί, έστω και μέσα από την οθόνη του υπολογιστή. Η ικανότητα των Μαυροπετριτών να διανύουν τεράστιες αποστάσεις σε μικρό χρονικό διάστημα, να ταξιδεύουν και να κυνηγούν τη νύχτα αλλά και να επιστρέφουν με μοναδική ακρίβεια στους γκρεμούς που γεννήθηκαν είναι πραγματικά άξια θαυμασμού. Για να πάρουμε μια ιδέα των εντυπωσιακών τους ικανοτήτων, ας ακολουθήσουμε τα δύο θηλυκά γεράκια στις πτήσεις τους.
ELEF02 (Πλαγάρα)
Τα ξημερώματα της 7ης Μαΐου η Πλαγάρα έφτασε στο Αιγαίο και ακολούθησε μια πορεία που συμπεριέλαβε διάφορα νησιά τα οποία φιλοξενούν μικρές ή μεγάλες αποικίες Μαυροπετρίτη (Φούρνοι, Ικαρία, Μύκονος, Τήνος, Άνδρος, Εύβοια) . Η περιπλάνηση της συνεχίστηκε στον ορεινό όγκο της Δίρφυος στην Εύβοια όπου τράφηκε για κάποιες μέρες στα ορεινά δάση. Τις επόμενες μέρες στράφηκε προς τα ορεινά της ενδοχώρας για να καταλήξει στο Καρπενήσι. Από εκεί, η Πλαγάρα στράφηκε νότια. Αναχώρησε πριν ακόμα ξημερώσει (περίπου στις 3:00) και αφού διέσχισε όλη τη δυτική Πελοπόννησο, έφτασε στη χερσόνησο της Μάνης. Ακολουθώντας το αλάθητο ένστικτό της οδηγήθηκε, όπως κάθε χρόνο, στον γενέθλιο τόπο της, τα Αντικύθηρα. Η Πλαγάρα, κούρνιασε στο ίδιο σημείο στο οποίο έφτιαξε τη φωλιά της πέρυσι, κάτω από την ψηλότερη κορυφή του νησιού η οποία της χάρισε και το όνομά της. Μετά από μια σύντομη επιθεώρηση και, πιθανόν, κατοχύρωση του σημείου (οι Μαυροπετρίτες φωλιάζουν σε αποικίες και έτσι υπάρχει αρκετός ανταγωνισμός για τις φωλιές) αναχώρησε και πάλι στις 19 Μαΐου, με κατεύθυνση προς Βορρά.
Στο τέλος της πρώτης μέρας είχε ήδη διασχίσει όλη την Πελοπόννησο, περνώντας πάνω από Κύθηρα, Ελαφόνησο, Πάρνωνα, Ναύπλιο και Επίδαυρο. Την επόμενη μέρα δια μέσου Αττικής, Βοιωτίας και Εύβοιας έφτασε στο νότιο Πήλιο. Μετά από ολιγόωρη ξεκούραση, τα μεσάνυχτα αναχώρησε με κατεύθυνση ανατολική, προς το Αιγαίο πέλαγος και αφού πέρασε διαδοχικά πάνω από το θαλάσσιο πάρκο των βόρειων Σποράδων, τη Λήμνο και τη Σαμοθράκη, κατέληξε μετά από 12 ώρες συνεχούς πτήσης στον κάμπο της Κομοτηνής. Όπως φάνηκε από τις διαδρομές των επόμενων ημερών, στόχος της Πλαγάρας ήταν τα δάση της περιοχής, συμπεριλαμβανόμενου του διάσημου δάσους της Δαδιάς, αλλά και το δέλτα του Έβρου, μεταξύ των οποίων διένυε μεγάλες αποστάσεις καθημερινά προς ανεύρεση τροφής. Επειδή όμως τα πουλιά δε γνωρίζουν σύνορα, οι εξορμήσεις της Πλαγάρας επεκτάθηκαν στον κάμπο της Αδριανούπολης, στο πάρκο Standzha της νότιας Βουλγαρίας και στα στενά του Ελλήσποντου, όπου και σιγά-σιγά μετέφερε το «κέντρο» των μετακινήσεών της καθώς ο Ιούνιος προχωρούσε.
Μόνο το μήνα Μάιο, η Πλαγάρα διένυσε, σύμφωνα με τα σήματα που μας έστειλε, 6.500 χιλιόμετρα. Στην πραγματικότητα όμως, πέταξε πολύ περισσότερα, αφού τα στίγματα λαμβάνονται κάθε 2 ώρες, και μεταξύ αυτών υπολογίζεται μια πορεία σε ευθεία γραμμή.
ELEF05 (Θημωνιά)
Η Θημωνιά έφτασε στο Αιγαίο στις 16 Μάη και μέσω Λέρου, Ανάφης και Κρήτης κατέληξε στην περυσινή της φωλιά, στους ανατολικούς γκρεμούς των Αντικυθήρων. Η παραμονή της στο νησί διήρκεσε πάνω από 10 ημέρες, κατά τις οποίες είχαμε την ευκαιρία να τη δούμε και να τη φωτογραφίσουμε. Ήταν σε εξαιρετική κατάσταση και υπερασπιζόταν με πάθος την περιοχή της από ομοειδείς και άλλους εισβολείς. Τέλη Μάη, αποφάσισε πως είχε έρθει η ώρα να μετακινηθεί προς περιοχές με περισσότερη τροφή.
Αφού εξερεύνησε αρκετούς ορεινούς όγκους της Πελοποννήσου, (Πάρνωνα, Μαίναλο, Λύκαιο) είχε τελικό προορισμό το διάσημο φαράγγι της Νέδας, στα σύνορα Ηλείας και Μεσσηνίας. Την επόμενη ημέρα, το γεράκι επέστρεψε στα Αντικύθηρα, σε 12 ώρες, αφού πρώτα είχε διασχίσει πάλι τα βουνά της Αρκαδίας. Μετά από δύο μέρες παραμονής στο νησί, ήρθε η ώρα της επιστροφής στα δάση και τις κορυφές του Πάρνωνα. Αυτή η δεύτερη επίσκεψη κράτησε 48 ώρες πριν η Θημωνιά γυρίσει και πάλι πίσω στα Αντικύθηρα. Σαν να πρόκειται για μια αμελητέα απόσταση, επί 5 ημέρες το γεράκι ταξίδευε συνεχώς μεταξύ Πάρνωνα και Αντικυθήρων, διανυκτερεύοντας πότε στο ένα και πότε στο άλλο μέρος! Εντέλει, μετά τα μέσα Ιουνίου, η ακούραστη θηλυκιά, αποφάσισε να μείνει σταθερά στο αγαπημένο της βουνό προκειμένου να εκμεταλλευτεί την αφθονία τροφής που προσφέρουν τα εκτεταμένα δάση Ελάτης και Μαύρης Πεύκης της περιοχής. Κατά τη διάρκεια του Ιουνίου ενδεχομένως να επιστρέφει σποραδικά στα Αντικύθηρα, αλλά αναμένεται να στηρίζεται κυρίως στο δάσος για την εξασφάλιση τροφής. Στα τέλη Ιουλίου πια, θα εγκατασταθεί μόνιμα στα Αντικύθηρα προκειμένου να δώσει ζωή στην επόμενη γενιά Μαυροπετριτών.
Οι μετακινήσεις της Πλαγάρας